کاربرد پروبیوتیک ها و پری بیوتیک ها در پزشکی و دندانپزشکی

پروبیوتیک ها ریز سازواره های زنده ای هستند که در صورت مصرف به میزان کافی، اثرات سودمندی بر روی سلامتی میزبان خود دارند. پروبیوتیک ها توانایی مهار میکروب های بیماری زا را داشته و هم چنین بر روی بیان ژن­های ویرولانس آن ها مؤثرند. امروزه مطالعات نشان داده اند که پروبیوتیک­ها سبب کاهش بیماری­های تورم مزمن روده، پیشگیری و درمان بیماری زاهای مولد اسهال،انتروکولیت نکروز دهنده، عفونت های دستگاه ادراری- تناسلی و عفونت های ناشی هلیکوباکتر پیلوری می شوند. باکتری­های مولد اسیدلاکتیک قادر به استقرار در جایگاه­های اتصال باکتری­های بیماری زا در دستگاه گوارش بوده و از اتصال آن ها جلوگیری می­نمایند. همچنین ﻓﺎﮐﺘﻮرﻫﺎی ﺿﺪﻣﯿﮑﺮوﺑﯽ متعددی مانند ﺑﺎﮐﺘﺮﯾﻮﺳﯿﻦها، اسیدهای آلی مختلف و بیوسورفاکتانت­ها ﺗﻮﻟﯿﺪ می کنند. امروزه  پژوهشگران  از پروبیوتیک­ها برای جلوگیری از تولید و حذف بیوفیلم استفاده نموده اند، به عنوان مثال لاکتوباسیلوس پلانتاروم اثر بازدارندگی بر تولید علائم مولکولی، هموسرین لاکتون و تولید الاستاز در  سودوموناس آئروژینوزا  را دارد. هم چنین توانایی سویه­ های مختلف لاکتوباسیلوس در مهار سوارمینگ و فعالیت آنزیم اوره آز پروتئوس­ ها به اثبات رسیده است. علاوه بر این اثر مهاری باکتریوسین  لاکتوباسیلوس پلانتاروم بر روی بیوفیلم و مقاومت آنتی بیوتیکی سراشیا مارسنس و تأثیر بیوسورفاکتانت لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس بر روی تشکیل بیوفیلم سویه های استرپتوکوکوس موتانس مشخص شده است. پری­بیوتیک­ ها، عناصر تغذیه­ ای غیرقابل هضم ­اند که باعث افزایش تعداد و فعالیت باکتری­ هایی با تعداد محدود در کلون می ­شوند. یک پری­ بیوتیک باید باعث بهبود رشد بیفیدوباکتریوم­ و باکتری­ های مولد اسیدلاکتیک شود. پری بیوتیک ها می توانند بر روی اثر ضدمیکروبی پروبیوتیک­ ها اثر افزاینده داشته باشند. در این راستا می توان نتیجه گرفت که پروبیوتیک­ ها را می­توان برحسب نوع بیماری و عامل به وجود آورنده آن بیماری به تنهایی یا به همراه آنتی بیوتیک های مربوطه و پری­بیوتیک ­های خاص هریک از آن ها به کار برد و با توجه به مکانیسم­ های عملکردی متنوع پروبیوتیک­ ها و متابولیت­ های تولید شده توسط آن ها، از بیان ژن­ های عامل ویرولانس میکروب­ ها جلوگیری نمود.